خانه تاریخی کی پور یک خانه قدیمی و  بسیار بزرگ و دلباز در سنگسر است که مربوط به دوره قاجار می باشد. این اثر تاریخی که قدمت آن به حدود 200 سال پیش برمی گردد در خیابان ملت، کوچه شهید کامران گلشنی واقع شده است. خانه کی پور با مساحتی در حدود 2000 متر مربع در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۸۷ پس از مدتها تلاش و پیگیریهای مستمر مردمی به شمارهٔ ثبت ۲۳۹۱۰ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پس از ثبت متاسفانه اقدام جدی از سوی سازمان میراث فرهنگی استان سمنان برای مرمت و باز سازی این اثر انجام نشد به نحوی که در سالهای گذشته خطر از بین رفتن این اثر تاریخی کاملا احساس می شد (اخبار سنگسر نیوز در این رابطه : خبر1 ، خبر2 ، خبر3 ) تا اینکه باز هم مثل همیشه بخش خصوصی سنگسر مسوولیت به سر انجام رساندن این اثر تاریخی را به عهده گرفت. جالب اینجاست انواع و اقسام خانه های بعضا نه چندان تاریخی در مرکز استان با پول دولتی در سالهای اخیر مرمت و بازسازی شده اند و …

گزارشی از روند مرمت خانه کی پور که توسط خبرنگار سنگسرنیوز تهیه شده به حضور مخاطبین تقدیم می شود:

قبلا هم به خانه کی پور رفته بودم.آن موقع هنوز تخریب های مربوط به مرمت صورت نگرفته بود و شکوه عمارت، آدم را می گرفت. یک حیاط بزرگ پر از درخت با یک حوض وسطش  و دو بنا در دو طرف که هر کدامشان شکوه خود را داشت. بعضی از  پنجره های بنا، منظره شاخ و برگ درختان حیاط با پس زمینه کوه های دلربای سنگسر را قاب کرده بود و برخی دیگر پنجره مشبک چوبی با نقشی هنری بود که باعث می شد نوری که از آن عبور می کرد به در و دیوار خانه و هم به در و دیوار ذهن و دل آدم نقش بیندازد و موجب شود که موجی بزرگ از حس زندگی ، ساحل کرختی و روزمرگی بودنت را در بر بگیرد.

  

آن وقت به زحمت توانسته بودم  اجازه ورود به خانه را بگیرم و حتی اجازه عکاسی از بخش های محدودی  را  به من دادند،آخر آن موقع خبرنگار «سنگسر نیوز» نبودم و از روی کنجکاوی شخصی به آنجا رفته بودم. بعد که این ماجرا را برای آقای بیرقی، مالک فعلی خانه کی پور تعریف کردم با فروتنی گفت بار دیگر که خواستم بروم با او هماهنگ کنم تا با مشکلی مواجه نشوم  و حتی گفت که خودش هم می آید و در مورد خانه  برایم توضیح می دهد؛ با وجودی که حرفی از خبرنگار بودنم به او نزده بودم.

این بار صبح 7 آبان راهی عمارت  کی پور شدم.آقای بیرقی نیز به وعده خودش وفا کرد و آمد.او گفت: مرمت سقف ها  رو به اتمام است و هم اکنون مرمت گران در حال کار بر نمای ساختمان هستند.این در حالی است که تمام سقفها برداشته شده بوده و کاملا از نو کار شده اند.

او علت تخریب های نسبتا گسترده ای که در عمارت دیده می شد را اصولی کار کردن در مرمت خانه دانست و در این خصوص از برخی بخش های بنا مثال آورد که  به نظر او کاملا سالم بوده است اما آقای پناهی که کارشناس این امر و مرمت گر مسئول خانه کی پور است،عنوان کرده است که  این بخش از درون در حال تخریب است و باید به صورت عمیق تری بازسازی شود.وی همچنین گفت: بخشی از قسمت های تخریب شده قدیمی نبوده اند و به منظور مناسب تر شدن ساختمان برای استفاده و نیز کاملا تحت نظر کارشناسان تخریب شده است.

آقای « منصور بیرقی» صاحب فعلی خانه کی پور و رئیس شرکت انبوه سازی «نگین نما» که انبوه ساز نمونه استان سمنان نیز شناخته شده است، سال گذشته به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، خانه کی پور را از ورثه مرحوم «ناصر کی پور»خریده است؛در حالیکه شاید می توانسته سرمایه ای را که صرف خرید و بازسازی بنا کرده در پروژه سودآورتری هزینه کند. بنابراین ما و مسئولین می باید هر یک به فراخور وظیفه و وسع خودمان در این کار فرهنگی بسیار زیبا با ایشان همگام شویم تا  افرادی چون آقای بیرقی که در امور فرهنگی ای با ریسک اقتصادی و مالی ، پیش قدم می شوند، دلسرد نگردند.

صاحب کنونی خانه کی پور، تامین اعتبار و پارکینگ را اصلی ترین مسائلی عنوان کرد که بازسازی بنا با آن مواجه هست.وی ابراز امیدواری کرد که این مسایل با کمک مسوولین مرتفع گردد. ایشان با اشاره به هزینه بالای مرمت به جهت تخصصی بودن کار و با اشاره به خرید چند زمین اطراف خانه برای افزودن به پروژه گفت: با در نظر گرفتن هزینه تملک بنا و زمین های مذکور ،  پایان کار فاز اول برای وی نزدیک به 500 میلیون تومان هزینه در بر دارد که به فرض ثابت ماندن قیمت ها، اتمام این پروژه تا رسیدن به مرحله بهره برداری به عنوان یک« موزه رستوران» ،یک میلیارد و 500 تومان هزینه در برخواهد داشت که پرداخت آن در توان او به عنوان یک شخص  نیست و حتی اگر در توان او باشد نیز چندان به صلاح نیست که یک فرد برای پروژه ای که جنبه اجتماعی و میراث فرهنگی نیز دارد تا این سقف به صورت یکجا هزینه کند. وی ادامه داد:اگر چه این کار برای شهرمان بوده و جزو وظیفه من است اما بیش از توان خودم برای این پروژه هزینه کرده ام. وی ادامه داد:در صورت رفع نشدن این مسئله،مرمت بنا را پس از اتمام فاز اول کار یعنی سقف و نما، متوقف خواهد کرد تا اینکه کمکی از سوی مسوولین در نظر گرفته شود و یا برای شخص او بضاعت لازم فراهم آید. این در حالی است که از ابتدا قرار بوده است دولت و میراث فرهنگی در تامین هزینه های مرمت با وی همکاری کنند اما تا کنون کمکی در تامین اعتبار مرمت بنا انجام نداده اند.

رئیس شرکت نگین نما، در مورد وقفه ای که سال گذشته در مرمت بنا ایجاد شد ، گفت:بعد از خرید خانه، میراث فرهنگی به مرمت بنا پرداخت و اگرچه کار آنها فنی و قانونی  بود اما پایین تر از سطح توقع من بود. بنابراین با میراث توافق کردم که خودم مرمت بنا را به عهده بگیرم البته زیر نظرآنها،که تا رسیدن به این توافق حدود 6 ماه وقفه در کار ایجاد شد و دراین فاصله ساختمان براثر عوامل جوی چون باران و مورد تجاوز واقع شدن از سوی سود جویان با عملیاتی چون به سرقت بردن برخی پنجره های چوبی و کند و کاو ، بسیار تخریب شد تا اینکه عید امسال اقدام به بستن در و پیکر ساختمان و  آغاز مرمت آن کردیم.

گفتنی است خانه کی پور به اضافه زمین های دیگری از اطراف آن که از سوی آقای بیرقی خریداری شده ،تقریبا 2 هزار متر فضا فراهم آورده که در نظر است به یک موزه رستوران تبدیل شود. موزه رستورانی که  تمام مولفه ای مربوط به فرهنگ سنگسر از موسیقی و پوشاک گرفته تا  انواع غذاها ،در آن مورد استفاده قرار گیرد. قرار است بناهای بخش ورودی خانه به دو سوئیت تبدیل شود و بخش شاه نشین یا همان بنایی که پس از عبور از حیاط بزرگ به آن می رسیم،به رستوران خانوادگی تبدیل شود که البته یک سوئیت هم در آن بخش تعبیه خواهد شد. ورود به این بخش متضمن پرداخت ورودی خواهد بود اما بخش دیگر رستوران که در قسمت  انبار و آب آنبار کنونی داخل ساختمان،  ساخته می شود هزینه ورودی نخواهد داشت (به گفته آقای بیرقی بخش اخیر  قدمت ندارد و شاید در سالهای اخیر ساخته شده است).

آقای «ذوالفقار باقری پور» یکی دیگر از افرادی بود که با او مصاحبه کردیم .او مرمت گر گچ بری های خانه کی پور است و در طول مصاحبه با آقای بیرقی، روی داربست مشغول مرمت یکی از نمادهای روی بنا بود. وقتی از وی خواستیم که از داربست پایین بیاید تا با  او  مصاحبه کنیم عذرآورد که کارش خشک میشود و بعد کار کردن روی آن مشکل خواهد شد و ما ناگزیر قدری صبر کردیم.

آقای باقری پورمدیر عامل شرکت دانش بنیان هنرسازان سنگسر (مستقردر پارک علم وفناوری دانشگاه سمنان)که دارای مدرک درجه 2 هنری (استادیاردانشکده هنر) و دانشجوی رشته مهندسی معماری می باشند و به تبع رشته تحصیلی و شغلش بناهای قدیمی زیادی را در شهرهای مختلف کشور بازدید کرده است، خانه کی پور را یکی از خانه های ارزشمند کشور ارزیابی کرد. گفتنی است در ابتدا که آقای بیرقی به دنبال مرمت کار گچ بر بوده است،مسوولین سمنان به او گفته بودند که چنین فردی در استان سمنان وجود ندارد اما این استادیار جوان ، حاضر شده است که حتی به صورت روزمزد با آقای بیرقی همکاری کند چراکه برای او به عنوان یک سنگسری ، حفظ فرهنگ بومی منطقه و نیز نشانه های زندگی اجدادش مهم بوده است.گفتنی است مسولان سمنان پس از مشاهده کار وی به توانمندیهای این فناور جوان ایمان آوردند.

آقای «حسن همتی» که مسئول پیشرفت کار در امور مرمت خانه کی پور و نماینده آقایان بیرقی و پناهی در مرمت این خانه است نیز درخواست مصاحبه ما را پذیرفت.او از هزینه بالای کار گفت و اینکه مرمت هر متر مربع از پنجره های شمالی عمارت بالا، حدود 650 هزار تومان هزینه در برداشته است.او همچنین در خصوص اینکه درمرمت خانه از مصالح قدیمی استفاده می کنند تا  روح معماری کار که مربوط به دوران قاجار است صدمه نخورد و اتصال کار به معماری آن دوره حفظ شود از چوب هایی که در مرمت استفاده کرده اند مثال آورد که از چوبهای جدید مانند چوبهای روسی استفاده نشده بلکه چوبهایی همچون چوب تبریزی مورد استفاده قرار گرفته است.

گفتنی است همشهریان می توانند با اهدای اشیاء مربوط به  فرهنگ بومی سنگسر به این موزه رستوران ،به حفظ ارزش های فرهنگی  و رشد گردشگری شهرمان کمک کنند.

و حرف آخر اینکه امیدوارم مرمت خانه کی پور متوقف نشود و هر چه نزدیکتر باشد آن روز که بتوانیم با افتخار، دوستانمان را از اقصی نقاط کشور به موزه رستوران کی پور دعوت کنیم و گردشگرانی که سراغ استان سمنان می آیند، احساس غبن کنند اگر برای استفاده از فضای رویایی این موزه رستوران، راهشان را به سمت سنگسر کج نکنند.پایان

برچسب‌ها:خانه کی پور, ذوالفقار باقری پور, منصور بیرقی

---