در فرهنگ سنگسری رنگ در لباسها دارای ویژگیهای خاصی هستند و هر کدام ویژگیهای خودشان را دارند. زنان سنگسری در پوشیدن لباس( پیراهن و شال ) کفش و کیف حساسیت خاصی داشتند، بهعنوان مثال در انتخاب رنگها سه رنگ عمومیت داشت و همگانی بود؛ سبز. سفید وقرمز،
در فرهنگ سنگسری کفش، کیف و لباس زنان در هر رده سنی دارای رنگآمیزی ویژهایاست.
در عصر جاده ابریشم زنان سنگسری لباسهایی از جنس ابریشم میبافتند که هرکدامشان در نوع خود بینظیر بود و بافت این نوع لباسها همچنان برای ما به یادگارمانده است.
(کژ) بعدِ از فنآوری از پیله کرم ابریشم به کلاف نخ تبدیل میشود ؛ این نوع ابریشم را ابریشم دو گویند زیرا ابریشم یک را برای بافت قالی و( سَبز قبا )برای مردان استفاده میکردند.
1- (کژینشوی*) پیراهن از جنس کژ؛ به همراه ( ساخته ) شماره دوزی بر روی سردستها ، دور کمر و قسمت پایین پیراهن
2- (گژین کمربند) کمربند از جنس کژ؛ به همراه ( ساخته ) شماره دوزی بر روی تمامی پارچه
3- (کژین چمش) کفش از جنس کژ؛ به همراه ( ساخته ) شماره دوزی در قسمت رویه کفش
4- (کژین کیف) کیف زنانه از جنس کژ؛ به همراه ( ساخته ) شماره دوزی بر روی بدنه کیف
5- (ساختهمکنه)شال زنان از جنس کژ. به همراه ( ساخته ) شماره دوزی بر تمامی قسمتهای شال
این پنج قطعه یک دست کامل زنانه است که در سه رنگ تولید میشود: رنگ سبز ( سَز ) ، رنگ سفید( اسبی ) و رنگ قرمز ( سور )
1- رنگ سبز:برای لباس، کفش، کمربند، کیف و شال ویژه (دختر به خونه) دختران که در منزل پدر زندگی می کنند که نشان از رشد و نمو نوجوانان و جوانان دارد که هم چون کیا هان سر سبزه رشت میکنند و از سوی پدر خانواد برای دختر خریداری میشود.
2- رنگ سفید: برای لباس، کفش، کمربند، کیف و شال ویژه دخترانی که ازدواج میکنند (دُختری کو نومزه شُی یو) رنگ سفید به نیت سفیدبخت بودنشان است (ایشاءلله سفیدبخت بو)و این رنگ لباس رامادر شوهر برای عروسش خریداری میکندو بعنوان هدیه میآورد تا در کنار فرزندش به بی رنگی و یکدستی برسد .
3- رنگ قرمز: برای لباس، کفش، کمربند، کیف وشال ویژه زنانی که شوهر دارند (شویدار ژینی) وزمانی که برای اولین بار مادر میشوند ( مُی بِ بی ین )از سوی شوهر خریداری میشود به نیت اینکه ( مَ سورخون مَ کاتونی تن دله دره ) خون قرمز من دررگهای فرزندم جاریاست واین کار بدون حضور این بانو ( شریک زندگی ) امکان ندارد ادامه نسلم غیر ممکن خواهد بود
البته پیراهن را عموما خریداری میکردند ولی شال ، کفش ، کیف و کمربند برای کسانی بود که توان مالی بهتری داشتن و در این سالها پیراهن کژ به رنگ قرمز عمومیت بیشتری پیدا کرده بهطوریکه این روزها اکثر دختران و زنان از این رنگ استفاده میکنند که با رنگ خون انسان همخوانی داردو دارای جذابیت خواصی است .
پارچه کژ ساده و یکپارچه بوده و بانوان بهخاطر اینکه به زیبایی و شکیلی کار اهمیت میدادند ولباس چشمنوازی داشته باشند بر روی گژ (ساخته) شمارهدوزی میکردند حجم شمارهدوزیها متفاوت بودند ولی معمولاًبر روی پیراهن (شوی) کمر، آستین و انتهای دامن، ( ساخته میژه ) شماره دوزی میکردند و همچنین بر روی کیف، کفش و کمربند نواریپهن تر یا نازکتر زده میشود ولی بر روی شال (ساختهمکنه) باید کاملا شماره دوزی شود.
( ساخته مکنه) شال زنان یکی از شاه کار های کد بانوی سنگسری است که نشان یونسکو را برای ایران داشته است.
- شِوی به معنی پیرهن است و در زبان سنگسری تا کنون حفظ شده است کلمه شِوی دراوستا و دیگر کتب ایران باستان آمده و تا دروه اشکانیان رواج داشته است .